Sai khớp cắn hạng III có thể nguyên nhân do răng, do xương nền hoặc kết hợp vừa răng và xương nền. Có nhiều loại khí cụ được sử dụng để điều trị dạng sai hình này. Khí cụ activator III là loại khí cụ chức năng được chỉ định điều trị những trường hợp sai khớp cắn hạng III. Thông thường khí cụ activator III sử dụng cho những trường hợp sai khớp cắn hạng III do chức năng (có trượt hàm dưới), hạng III có răng cửa hàm trên nghiêng trong, hạng III do hàm trên kém phát triển hoặc hạng III do bất thường xương ổ răng. Sử dụng khí cụ Activator để điều trị sai khớp cắn hạng III do xương hàm trên khả quan nếu điều trị sớm. Điều trị sai khớp cắn hạng III do xương hàm dưới thật sự có những giới hạn nhất định và tiên lượng dè dặt. Tiên lượng điều trị bằng khí cụ Activator III có kết quả tốt nếu chẩn đoán đúng và điều trị bắt đầu trong giai đoạn răng hỗn hợp sớm. Để điều trị bằng khí cụ Activator III thành công, vai trò của người bác sĩ trong việc thiết lập dấu cắn, cách mài chỉnh khí cụ và theo dõi diễn biến điều trị là những vấn đề khá quan trọng. Ngoài ra không thể bỏ qua vai trò hợp tác của bệnh nhân giúp cho điều trị thành công.
Khí cụ Activator III là một khí cụ tháo lắp chức năng được chỉ định trong điều trị sai khớp cắn hạng III , gồm hai phần nền nhựa hàm trên và hàm dưới được nối với nhau ở vùng liên khớp giữa hai hàm.
1. Hàm trên
1.1 Cung môi hàm trên
Cung môi hàm trên là cung môi thụ động nằm uốn theo mặt ngoài cung xương ổ răng hàm trên. Dây bẻ cung môi là dây thép không rỉ đường kính 0,8 – 0,9mm (.032 -.036 inches). Cung môi cần tránh thắng môi, hở niêm mạc mặt ngoài các răng trước hàm trên. Chân cung môi thường đi qua giữa răng nanh và răng cối nhỏ thứ nhất, hoặc răng cối sữa thứ nhất hàm trên, hở mặt nhai các răng. Chân cung môi được chôn vào phần nhựa phía trước của nền hàm trên.
1.2 Lip pad
Lip pad là hai phần nhựa được đặt ở vùng hành lang mặt ngoài các răng trước hàm trên, khoảng vùng răng cửa giữa và cửa bên, giới hạn phía trên đến sát đáy hành lang các răng trước hàm trên. Phần nhựa của lip pad sẽ bao phủ một phần cung môi.
1.3. Ốc nới rộng
Ốc nới rộng được đặt theo chiều trước sau trên nền nhựa hàm trên, thường ở khoảng vùng giữa răng nanh và răng cối nhỏ thứ nhất, hoặc răng cối sữa thứ nhất. Ốc nới rộng tách nền nhựa hàm trên thành hai phần: phần trước nền nhựa dính liền với lip pad và không dính với nền nhựa hàm dưới, phần sau nền nhựa được nối liền với nền nhựa hàm dưới. Tùy theo từng trường hợp, có thể gắn thêm các lò xo, móc… trên nền nhựa hàm trên.
2. Hàm dưới
2.1. Cung môi hàm dưới
Cung môi hàm dưới chạm các răng trước, đường kính dây khoảng 0,7- 0,8 mm. Theo chiều trước sau, chân cung môi nằm giữa răng nanh và răng cối nhỏ thứ nhất hoặc răng cối sữa thứ nhất hàm dưới, hoặc giữa răng cối nhỏ thứ nhất và thứ hai hàm dưới. Theo chiều đứng, chân cung môi nằm ở khoảng hở giữa hai hàm trên giá khớp.
2.2. Hàng rào chặn lưỡi
Ở mặt trong các răng trước hàm dưới và không chạm các răng này. Hàng rào chặn lưỡi ngăn cản lưỡi đẩy ra phía trước.